Karamandul

 

  

    Bu başlığı seçmenin ana sebebi elbette eski hatıraları yad etmekti. Ayrıyeten kayıtlara geçip yeni nesillerin bulduğu  ebeveyn tutanaklarında karşılaşıpta arama motorlarında search ederken okul önlüğü başlığında karşılarına bu yazı çıksın istedim. Menbaından öğrenmek adına.

    Doğaldır ki çok kardeşli olmanın en büyük handikapı hiç yeni elbise ya da ayakkabınız olamadığı gibi hiç yeni karamandul giyme lüksünü de yaşayamazdınız.

    İki farklı kumaş türü olurdu hazretin. Birisi parlak naylon yalandan bir ateş temasıyla üçte ikisinin eriyip büzüştüğü ucuz tebaatlı olanı.  Kah kendinizin korsan içimlerinden kah da bir yakınınızın közünden sıçramasıyla hemen tamamında bir sigara izi bulunurdu.

    Yek diğeri ise ucu alpakaya  kadar giden daha kaliteli kışın da sefasını süreceğiniz terletmeyen,yakmayan ve zor yanan kumaş cinsiydi. Bu daha zengin dururdu. Hem diğeri gibi burnunuzu sildikçe zamanla tahta formuna gelmez çekerdi içine salyayı sümüğü. Ama ikisinin de ortak özelliği  içinde nice saf hayalleri barındıran tertemiz bedenleri örten kapkara renkleriydi.

    Sıfır bir karamandul giymişseniz bir süre kendinizi teğmen rütbesindeymişçesine havalı hisseder kirlendikçe yıprandıkça hele de güneşin alnında ağarmaya başlayıp bozarıp  kolu  meşinledikçe arka sıralarda oturmak tercih sebebiydi. Ya bi de yamalık safhalarını yaşıyorsanız bitse de gitsek en iyisi.

    Şehirlerde bunun mavisini de giyerlermiş diye söylerlerdi yoğurt satmaya pazara giden akranlarımız. Kolejlerin rengarenk kıyafetlerini anca 23 nisan TRT canlı yayınlarında görürdük. Ne hikmettir ki onlara da onların nesillerine de siyah okul önlüğü karamandulu hatırlatmak bizlere nasipmiş.

    Dar gelir, uzun olur kırık düğmesinin tıpatıp aynısını bulamayıp ebat gereği paltonun alt düğmesini oyulgamışsa anneniz bir de onu gizleme pozisyonu yoracaktır sizi. Hele yama faslına maruzsanız vay halinize.  Aynını bulsanız bile güneşe olan maruziyeti ile solukluk sırıtır da sırıtır. Evdeki büyüğünüz kız ise onun etekli olan ikinci el önlüğünü erkek formatına evirmesi de bir hayli zordur. Mahallenin biçki dikiş tedrisatlı eğitimlilerine el açmaktan gayrı çareniz yoktur. Ne yapsalar ne etseler de kız önlüğünden çevrilme karamandul bi şekilde yine de sırıtır.

    Hem okul üniformanız hem beden eğitim eşofmanınız hem de kavga da yakayı kaptırsanız da döğüş kıyafetiniz karamandul.

    Okulda ani baskınla temizlik ve tırnak kontrolüne düçar olmuşsanız öğretmene sunacağınız alnınız ak şekildeki temizlik mendilinize halel gelmesin için zaten karamandulun kolunu feda edersiniz. Evde terzilikte çığır atlayan bir ablanız varsa hem döş cebinize hem mendil ceplerinize dikey kalemlik de geçerler ki bu kalem kayıplarınızı askariye indirmenin önemli bir tedbiridir.

    İşgüzarlık edip arkaya bir de kuşak dikilmişse ilk pazartesinde yaka bi yana kuşak biyana  kopmuş olduğunu hemencecik farkedersiniz. Tedbir amaçlı diğer kanat kesilerek olası eskimelerde  yama aparatı olarak rafa kaldırılır.

Bitti mi? Nerdee. Artık evde giyecek sabi kalmayınca eskisi yenisi bir arada yamanır ve evin de ömrünüzün de emektarı analarımızın ev içi önlüğü olur. Ta ki yamanacak ana parça kalmayıncaya dek.

 Artık beşe geldiğinizde varsa bir ortaokul kariyer pilanınız ceket ve kıravat hayaliniz de başlamıştır.

    Yaşasın okulumuz.